SUNSEEKER

Slim staaltje straatverlichting op zonne-energie

SUNSEEKER 3 Max Kneefel 1

Hoe ontwikkel je radicaal vernieuwende straatverlichting?

SUNSEEKER van VANTOT is het duurzame en slimme alternatief voor traditionele straatverlichting. De haast kunstzinnige installatie bestaat uit tolvormige lampen die werken op zonne-energie. Doordat de lichtstraat modulair is ontworpen, is SUNSEEKER breed toepasbaar is. Zoals hun naam al zegt, zoeken de lampen de zon op. Ze zijn uitgerust met een lichtsensor en draaien als zonnebloemen, altijd op zoek naar de plek met de meeste zon. ‘s Nachts volgen de lampen bezoekers van het park, wat bijdraagt aan hun gevoel van veiligheid. De lampen van SUNSEEKER passen zich aan hun omgeving aan. Ze dimmen als er niemand in de buurt is, en worden feller als mensen langslopen. Maar kunnen ook van kleur veranderen en daarmee de sfeer in het park positief beïnvloeden.

Over VANTOT

VANTOT bestaat uit Esther Jongsma en Sam van Gurp. Dit ontwerpduo maakte naam als ontwikkelaars van innovatieve interieurverlichting met vooruitstrevende led-technieken. Inmiddels zijn de lichtspecialisten ook zeer ervaren in het ontwikkelen van vernieuwende verlichting voor de openbare ruimte. Van ontwerp tot realisatie: Sam en Esther beschikken naast ontwerptalent ook over een grote dosis ondernemerschap en projectmanagementkwaliteiten.

Kijk voor meer informatie op VANTOT.com.

Foto door Wouter Kooken | Blickfänger

Over de opdracht

De gemeente Eindhoven is druk bezig met de ontwikkeling van een nieuw park: het Victoriapark. Het park moet een groene oase in de stad worden. De groene ruimte wordt tevens benut als testlocatie voor vernieuwende, duurzame oplossingen. Een plek die het toonbeeld is van de duurzame ambities van de stad.

De initiële opdracht was om te komen tot een ontwerpvoorstel voor een vernieuwende toepassing van flexibele zonnecellen in het Victoriapark. Om tot het een goed concept te komen, werkte de gemeente samen met What if Lab, een programma van Dutch Design Foundation waarbij opdrachtgevers en ontwerpers worden gekoppeld en, onder begeleiding, samen werken aan vernieuwende concepten voor uitdagende ontwerpvraagstukken. Ontwerpers die meedoen aan What if Lab krijgen budget voor het doen van onderzoek te doen en het uitwerken van een ontwerpvoorstel.

De gemeente Eindhoven initieerde het What if Lab in samenwerking met Solliance, een onderzoeksorganisatie die zich inzet voor de ontwikkeling en toepassing van zonnetechnologie, zocht naar nieuwe toepassingen voor dunnefilmzonnecellen. Dit soort zonnecellen zijn dun en flexibel, en daardoor in allerlei vormen te gebruiken.

VANTOT nam deel aan het What if Lab en kwam tot een voorstel. Nadat hun ontwerpvoorstel als beste werd geselecteerd, besloten ze om SUNSEEKER door te ontwikkelen. Zo werden ze na het lab zelf initiatiefnemer van het vervolgtraject.

VANTOT Sam f87a8de54c4ead94c1a205c0a87bfc4a

Over het proces

Het idee

VANTOT zag veel potentie in de toepassing van flexibele zonnecellen en besloot de uitdaging vanuit een breder perspectief te bekijken. Om inspiratie op te doen, keken ze wat het gebied nodig had. Bijvoorbeeld door gesprekken te voeren met omwonenden. Dat deden ze onder andere met belevingsarchitect Renee Scheepers, die voor de gemeente onderzoek deed naar de parkwensen van buurtbewoners. Uit die gesprekken kwam vooral naar voren dat mensen behoefte hebben aan een gevoel van veiligheid en meer sfeer in het park. Ook zoomden Esther en Sam verder uit, tot stadsniveau. Ze zagen dit project als mooie kans om de wereld van straatverlichting te vernieuwen. Niet alleen voor het Victoriapark, maar ook toepasbaar op andere plekken in Eindhoven, en misschien wel ver daarbuiten.

Het Victoriapark is een verbindende locatie tussen het centrum en stadsdeel Strijp. De gemeente wil het riviertje de Gender weer bovengronds laten lopen. De Steentjeskerk, de Witte Dame, de Lichttoren, het Regentenkwartier en het oude kantoor van Philips liggen straks allemaal aan deze beek. Dat bracht Esther en Sam op het idee om lichtroute op basis van zonne-energie te maken. Dit idee werkten ze verder uit in samenwerking met het onderzoekscentrum van de High Tech Campus in Eindhoven.

SUNSEEKER vantot prototype foto VANTOT 03
Artist impression SUNSEEKER
‘‘‘Hoe gaaf is het dat je van zonlicht weer nieuw licht kunt maken?’’’
Esther Jongsma | VANTOT

Het plan

Nadat het ontwerpvoorstel van VANTOT tijdens het What if Lab door de gemeente en Solliance werd geselecteerd als beste concept, besloot VANTOT het concept door te ontwikkelen. Dit werd een concreet voorstel voor SUNSEEKER in het Victoriapark. De gemeente reageerde enthousiast en verbond zich als partner aan het project. Ze stelde een budget beschikbaar om de mogelijkheden van SUNSEEKER te onderzoeken. Daarnaast ondersteunde ze VANTOT bij het aanvragen van subsidies bij de provincie om hun project verder te financieren.

VANTOT stelde voor om te beginnen met een proof of concept in het Victoriapark. Op die manier konden ze laten zien dat SUNSEEKER echt werkt in een proefstraat. Omdat het Victoriapark een duurzame testlocatie is voor de gemeente, was hier veel meer mogelijk dan bij reguliere straatverlichting. Deze eerste fase was ook heel waardevol voor de gemeente en VANTOT om elkaar beter te leren kennen en de samenwerking vorm te geven.

Sunseeker proto 43b1c5e433ce52d9f786e7472acfefc3
Prototype SUNSEEKER

De uitvoering

Om het ontwerp tot in detail uit te werken, ontwikkelde VANTOT samen met de digitale expert Roel Deden een VR-ontwerptool. Met deze tool konden ze op grote schaal de maatvoering en details te bepalen, maar ook de gemeente en andere samenwerkingspartners laten zien hoe SUNSEEKER eruit zou zien, zowel overdag als ‘s nachts.

Tijdens Dutch Design Week 2020 werden de eerste lampen opgehangen in het Victoriapark. VANTOT vond het belangrijk om de omwonenden te betrokken bij het project. Zij kregen via een bewonersbrief en bordjes in het park de uitnodiging om hun mening over de verlichting te geven. De reacties op de verlichting waren overwegend positief. Bovendien werken de lampen precies zoals verwacht, waardoor VANTOT hoopt dat SUNSEEKER snel op meer plekken in de stad te zien kan zijn.

In verband met de herinrichting van het Victoriapark zijn de lampen tijdelijk weggehaald. Zodra de herinrichting klaar is, komen ze weer terug. Hierover lees je meer op OpenEindhoven.com.

Meer weten?

De frisse blik van een ontwerper zorgt voor verrassende oplossingen voor de meest uiteenlopende uitdagingen. Wil je meer weten over de mogelijkheden van ontwerpkracht voor jouw project?

Neem contact met ons op!